Ο Γιάσερ Αραφάτ (1929-2004) ήταν Παλαιστίνιος πολιτικός ηγέτης, ηγετική φυσιογνωμία στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Παλαιστίνης και Πρόεδρος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO). Κατά τη διάρκεια της ζωής του, έγινε το σύμβολο της αντίστασης του παλαιστινιακού λαού ενάντια στην κατοχή, ενώ οι προσπάθειές του για ειρήνη και την επίλυση της διένεξης με το Ισραήλ τον έκαναν μια από τις πιο πολυσυζητημένες και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της εποχής του.

Ο Μοχάμεντ Αμπντέλ Ραούφ Αραφάτ αλ-Κουντβά αλ-Χουσεϊνί, γνωστός ως Γιάσερ Αραφάτ, αναφέρεται ότι γεννήθηκε στις 24 Αυγούστου 1929, στο Κάιρο της Αιγύπτου. Ωστόσο ο ίδιος υποστήριζε ότι γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ. Ήταν Παλαιστίνιος και η οικογένειά του προερχόταν από την Ιερουσαλήμ. Στα νεανικά του χρόνια έζησε τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948, γεγονός που διαμόρφωσε τα πατριωτικά και εθνικά του αισθήματα. Σπούδασε πολιτική μηχανική στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου, όπου και ήρθε σε επαφή με διάφορα επαναστατικά κινήματα για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης.

Η δημιουργία της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO)

Το 1959 ο Αραφάτ ίδρυσε την οργάνωση Αλ Φατάχ, η οποία σκοπό είχε την απελευθέρωση της Παλαιστίνης με ένοπλο αγώνα. Το 1964 η Αλ Φατάχ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO). Το 1969 ο Αραφάτ ανέλαβε την προεδρία της PLO, μια θέση που διατήρησε για πολλά χρόνια και τον καθιέρωσε ως τον ηγέτη του παλαιστινιακού κινήματος.

Υπό την ηγεσία του Αραφάτ, ο αγώνας της PLO κατά του Ισραήλ έλαβε διάφορες μορφές,  τόσο πολιτικές όσο και στρατιωτικές. Με το πέρασμα των χρόνων ο αγώνας του για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης εντάθηκε κι έγινε σύμβολο του παλαιστινιακού εθνικισμού, αλλά και στόχος της ισραηλινής κυβέρνησης. Παρά τις επιθέσεις, ο Αραφάτ προσπάθησε να αποκτήσει, και σε αρκετές περιπτώσεις τα κατάφερε, διεθνή αναγνώριση για την υπόθεση του παλαιστινιακού λαού.

Yasser Arafat (left), Shimon Peres (center), and Yitzhak Rabin with their Nobel Prizes for Peace, 1994.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 αποφάσισε να στραφεί προς τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το 1993 να υπογράψει τη Συμφωνία του Όσλο με το Ισραήλ, που οδήγησε στη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής, της οποίας έγινε ο πρώτος πρόεδρος,  και την αυτονομία των παλαιστινιακών περιοχών της Γάζας και της Δυτικής Όχθης. Για τις προσπάθειές του στην ειρηνευτική διαδικασία, ο Αραφάτ έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1994, μαζί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Γιτζάκ Ράμπιν και τον Σιμόν Πέρες.

Ο Αραφάτ πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 2004 στο Παρίσι, κάτω από αμφιλεγόμενες και αδιευκρίνιστες συνθήκες. Η αιτία του θανάτου του παραμένει αντικείμενο διαμάχης, με τις πιο πολλές θεωρίες να υποστηρίζουν ότι δηλητηριάστηκε. Όμως έρευνες από ρωσικές και γαλλικές ομάδες υποστηρίζουν ότι ο θάνατός του ήταν φυσιολογικός. Ο θάνατός του άφησε ένα μεγάλο κενό στην παλαιστινιακή ηγεσία, ενώ η ειρηνευτική διαδικασία επιβραδύνθηκε και στις μέρες μας επιδεινώθηκε. Πολλοί Παλαιστίνιοι τον θεωρούν πατέρα του παλαιστινιακού έθνους, ενώ άλλοι τον κατηγορούν ότι με τις τακτικές του έφερε πολλά δεινά στον παλαιστινιακό λαό και ότι ήταν διεφθαρμένος. Φυσικά οι Ισραηλινοί τον θεωρούν τρομοκράτη, παρά το ότι έλαβε μέρος μαζί τους σε διάφορες ειρηνευτικές συνομιλίες.  Ωστόσο, η ιστορική αλήθεια είναι ότι ήταν ο ηγέτης που έθεσε το ζήτημα της Παλαιστίνης στη διεθνή σκηνή και τύγχανε μεγάλης αναγνώρισης από πολλούς ηγέτες διάφορων χωρών.

Μετά τον θάνατό του κυρίαρχη δύναμη στις τάξεις των Παλαιστινίων έγινε η Χαμάς, που ήταν παρακλάδι της Φατάχ, η οποία όμως δεν τυγχάνει της αποδοχής όλων των Παλαιστινίων, ενώ οι μέθοδοί της είναι αμφιλεγόμενες.