Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας έγινε το 480 π.Χ. και ήταν το προτελευταίο στάδιο για την οριστική νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών, που οριστικοποιήθηκε με τη νίκη στη μάχη των Πλαταιών το 479 π.Χ. κι έτσι οι Πέρσες εγκατέλειψαν οριστικά κάθε σκέψη για κατάληψη της Ελλάδας, θέτοντας τέρμα στους Περσικούς Πολέμους.
Μετά τη νίκη των Περσών στις Θερμοπύλες, οι Πέρσες προέλασαν στα νότια της Ελλάδας και κατέλαβαν την Αθήνα. Οι Έλληνες, με ηγέτη τον Θεμιστοκλή, διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να τους αντιμετωπίσουν στην ξηρά κι έτσι αποφάσισαν να τους αντιμετωπίσουν στη θάλασσα. Ωστόσο υπήρχαν διαφωνίες μεταξύ των Ελλήνων ως προς το ποιο ήταν το κατάλληλο σημείο για την αντιμετώπισή τους. Μάλιστα ο αρχιναύαρχος των Σπαρτιατών Ευρυβιάδης, τόσο έντονες αντιρρήσεις είχε με την επιλογή των νερών της Σαλαμίνας, ώστε στην επιμονή του Θεμιστοκλή να πολεμήσουν τους Πέρσες στη θάλασσα της Σαλαμίνας, σήκωσε το ραβδί του να τον κτυπήσει. Τότε ο Θεμιστοκλής είπε την περίφημη φράση που διασώζεται ως τις μέρες μας “πάταξον μεν, άκουσε δε”, δηλαδή κτύπα με, αλλά άκουσέ με.
Το σχέδιο του Θεμιστοκλή να αντιμετωπιστούν οι Πέρσες στα στενά της Σαλαμίνας ήταν μεγαλοφυές. Ο λόγος ήταν ότι η περιοχή εκείνη ήταν πολύ στενή και δυσκόλεψε αφάνταστα τις περσικές τριήρεις, που ήταν αρκετά μεγαλύτερες από τα ελληνικά πλοία, να κάνουν τους ανάλογους χειρισμούς και να έχουν την ευελιξία να νικήσουν τον μικρό αλλά ευέλικτο ελληνικό στόλο.
Το αποτέλεμα ήταν να καταλήξει η ναυμαχία σε μια οδυνηρή ήττα των Περσών, οι οποίοι έχασαν πάρα πολλά πλοία και αρκετούς στρατιώτες. Μάλιστα ο βασιλιάς των Περσών Ξέρξης παρακολούθησε τον καταποντισμό του στόλου του καθισμένος στο θρόνο του στο Μοναστηράκι της Σαλαμίνας, βέβαιος ότι θα απολάμβανε μια εύκολη επικράτηση εναντίον των Ελλήνων.
Όπως αναφέραμε, η νίκη των Ελλήνων στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας αποτέλεσε καθοριστικό κτύπημα κατά των Περσών, ώστε οι Περσικοί Πόλεμοι να τελειώσουν άδοξα για τους Πέρσες.
Το αποτέλεσμα της Ναυμαχίας απόδειξε ακόμα μια φορά ότι, τουλάχιστον παλαιότερα, δεν έπαιζε τόσο ρόλο η μεγάλη στρατιωτική ισχύς και τα πολυάριθμα στρατεύματα στην έκβαση των μαχών, αλλά η στρατηγική και η ευφυία των αρχηγών που ηγούνταν, καθώς και η αποφασιστικότητα και η αυταπάρνηση των αντιμαχομένων.
Η ναυμαχία της Σαλαμίνας άφησε τη σφραγίδα της στην ελληνική και παγκόσμια ιστορία. Θεωρείται, και είναι, μια από τις σπουδαιότερες νίκες στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδας, γιατί από τη μια συμβολίζει τη νίκη ενός μικρότερου αλλά πιο αποφασισμένου και εξυπνότερου στρατού εναντίον μιας πανίσχυρης αυτοκρατορίας, και αφετέρου γιατί έβαλε τις βάσεις να λήξουν άδοξα για τους Πέρσες οι Περσικοί Πόλεμοι. Μόνο με τη σκέψη να καταλάμβαναν οι Πέρσες την Ελλάδα, μπορεί κανείς εύκολα να αντιληφθεί ότι και η πορεία της Ελλάδας θα ήταν εντελώς διαφορετική, αλλά και η πορεία της ανθρωπότητας, στις τέχνες, στα γράμματα και στον πολιτισμό.
Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η Ναυμαχία της Σαλαμίνας διαμόρφωσε καθοριστικά την ιστορική πορεία της Ελλάδας και της Ευρώπης γενικότερα.
