Ο Henri Matisse (1869- 1954) θεωρείται ο σημαντικότερος Γάλλος ζωγράφος του 20ου αιώνα. Ήταν ο ηγέτης του Φωβιστικού Κινήματος και επιδίωξε την εκφραστικότητα του χρώματος μέχρι και το θάνατο του.
Ο Henri Matisse (Ανρί Ματίς) γεννήθηκε στη πόλη Le Cateau, Picardy της Γαλλίας και οι γονείς ασχολούνταν με τα σιτηρά. Από το 1882 έως το 1887 φοιτούσε στο γυμνάσιο στο Saint-Quentin και μετά από ένα χρόνο νομικών σπουδών στο Παρίσι, στα 22 του χρόνια, το 1891 εγκατέλειψε τη νομική και επέστρεψε στο Παρίσι για να γίνει επαγγελματίας καλλιτέχνης. Προκειμένου να προετοιμαστεί για τις εισαγωγικές εξετάσεις στην École des Beaux-Arts, γράφτηκε στην ιδιωτική Académie Julian. Το 1892 ο Matisse έφυγε από την Académie Julian για βραδινά μαθήματα στην École des Arts Décoratifs και για το ατελιέ του συμβολιστή ζωγράφου Gustave Moreau στην École des Beaux-Arts, χωρίς να υποχρεωθεί να δώσει εισαγωγικές εξετάσεις.
Το 1896 ο Matisse εξέθεσε τέσσερις πίνακες στο Salon de la Société Nationale des Beaux-Arts με μεγάλη επιτυχία. Εκλέχτηκε συνεργαζόμενο μέλος της εταιρείας Salon, και το πιο κάτω έργο του Woman Reading (1894) αγοράστηκε από την κυβέρνηση:
Το 1898 παντρεύτηκε την Amélie Parayre από την Τουλούζη μαζί απέκτησαν τρία παιδιά. Πίσω στο Παρίσι, προώθησε την έρευνά του σε νέες τεχνικές αγοράζοντας, από τον γνωστό μοντερνιστή έμπορο Ambroise Vollard, έναν πίνακα του Σεζάν, «The Three Bathers», έναν από τον Gauguin, «Boy’s Head» , ένα σχέδιο του Βαν Γκογκ και το γύψινο ομοίωμα της προτομής του Henri Rochefort από τον Auguste Rodin. Συχνά συνοδευόμενος από τον στενό του φίλο Albert Marquet, άρχισε να ζωγραφίζει υπαίθριες σκηνές στους κήπους του Λουξεμβούργου στο Παρίσι, στο προάστιο Arcueil από το ανοιχτό παράθυρο του διαμερίσματός του με θέα στον Σηκουάνα και το 1899 άρχισε να παρακολουθεί βραδινά μάθημα γλυπτικής.
Το 1900 διακόσμησε το Grand Palais, το οποίο ανεγέρθηκε για να στεγάσει μέρος του νέου Exposition Universelle στη συνοικία Champs-Élysées. Η σύζυγός του άνοιξε ένα κατάστημα με φορέματα με την ελπίδα να βοηθήσει να τα βγάλουν πέρα οικονομικά. Τον Ιούνιο του 1904, στην γκαλερί του Vollard, έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση και ήταν μια αποτυχία.
Το καλοκαίρι του 1905 ο Matisse το πέρασε με τον καλλιτέχνη André Derain στο Collioure, ένα μικρό γαλλικό αλιευτικό λιμάνι. Χαρακτηριστικά έργα του Matisse εκείνης της περιόδου είναι το «Open Window, Collioure» και το «Woman with Hat», ένα πορτρέτο της συζύγου του που ζωγράφισε στο Παρίσι τον Σεπτέμβριο.
Επίσης, έλαβε μέρος στην έκθεση Salon d’Automne του 1905 μαζί με έργα αρκετών καλλιτεχνών που είχαν πειραματιστεί επίσης με το ‘‘βίαιο’’ χρώμα. Ο κριτικός του Παρισιού Louis Vauxcelles αποκάλεσε την ομάδα «les fauves» (γαλλ. «αγρίμια») και έτσι γεννήθηκε ο Φωβισμός, όπου ο Matisse έγινε ο αναγνωρισμένος ηγέτης του. Ένα από τα χαρακτηριστηκά έργα του με φωβιστικά στοιχεία είναι L’Atelier Rouge (1911):
Σχεδόν αμέσως η οικονομική του κατάσταση άλλαξε προς το καλύτερο. Το 1907 μια ομάδα θαυμαστών, οργάνωσαν γι’ αυτόν μια σχολή τέχνης στην οποία δίδαξε συνεχώς μέχρι το 1911.
Πιο κάτω απεικονίζεται η σειρά The Back Series από τέσσερα ανάγλυφα γλυπτά και είναι τα μεγαλύτερα και πιο μνημειώδη γλυπτά του Matisse. Τα γύψινα πρωτότυπα στεγάζονται στο Musée Matisse στο Le Cateau-Cambrésis της Γαλλίας.Έχουν διαμορφωθεί μεταξύ 1909 και 1930.
Το 1920 έκανε τα σκηνικά και τα κοστούμια για την παραγωγή του μπαλέτου Le Chant du Rossignol του Serge Diaghilev και κατά τη διάρκεια του 1933 ολοκλήρωσε και εγκατέστησε την τελική έκδοση της μεγάλης τοιχογραφίας του The Dance II, την οποία ανέθεσε ο Albert C. Barnes για το Ίδρυμα Barnes.
Μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, άρχισε να δραστηριοποιείται ολοένα και περισσότερο ως γραφίστας. Μαζί με κάποια βιβλία κυρίως σε ασπρόμαυρες τεχνικές, δημοσίευσε το Jazz (1947), ένα βιβλίο που αποτελείται από δικούς του στοχασμούς για την τέχνη και τη ζωή, με εικονογραφήσεις που έγιναν με μια τεχνική που ονόμασε «ζωγραφίζοντας με ψαλίδι». Παράδειγμα της τεχνοτροπίας αυτής είναι ο πάρακατω πίνακας:
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν ένας αρκετά μοναχικός, καθώς πήρε διαζύγιο από τη σύζυγο του. Μετά το 1941 άρχισε να έχει σοβαρά προβλήματα υγείας. Ζούσε στο στούντιο του στη Νίκαια. Συχνά ήταν υποχρεωμένος να δουλέψει τα έργα του σε μέγεθος τοιχογραφίας από το κρεβάτι με τη βοήθεια ενός κραγιόνι στερεωμένου σε ένα μακρύ κοντάρι. Πέθανε το 1954, στις 3 Νοεμβρίου σε ηλικία 84 ετών.
Άλλα διάσημα του έργα είναι: «Joy of Life» 1906, «Red Room» 1908 , «Goldfish» 1915, και «Montalban, Large Landscape» το 1918.
Πηγή: www.henrimatisse.org
