Η ΣΙΓΟΥΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΜΕΝΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ; 

Πόσο σίγουροι μπορεί να είμαστε για την γνώση της αντικειμενικής πραγματικότητας που γνωρίζουμε;

Πολλές φορές ακόμη και για τα χρώματα που ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται έχουν εκφραστεί αμφιβολίες.

Θυμάμαι ατελείωτες συζητήσεις πάνω σε αυτά τα θέματα τις δεκαετίες που ήμουν νέος και ψαχνόμουν μέσα από τις εικαστικές και όχι μόνο ανησυχίες.

Ούτε καν για τα σχήματα, μου έλεγε ένας σχεδόν σαραντάρης εικαστικός με σπουδές και στο Παρίσι και υποτροφία, μάλιστα που τον είχα κάποτε καθηγητή στο ελεύθερο σχέδιο και το χρώμα.

Αργότερα βέβαια ανακάλυψα και φυσικά απέκτησα την πεποίθηση πως ούτε καν για τις ιδέες μας δεν πρέπει να είμαστε απόλυτοι, ασχέτως αν τις υπερασπιζόμασταν με σθένος γιατί μπορεί να κάναμε λάθος.

Μα θα φέρω, για παράδειγμα, το τρίπρακτο θεατρικό έργο του Λουίτζι Πιραντέλλο «Το Έτσι είναι», αν έτσι νομίζετε (Ιταλικά: Così è (se vi pare).

Το έργο εστιάζει σε ένα θέμα πολύ αγαπητό στον Πιραντέλλο: το άγνωστο της πραγματικότητας, στην οποία ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του ερμηνεία, που μπορεί να μην συμπίπτει με αυτή των άλλων.

Έτσι δημιουργείται μια σύγχυση ανάμεσα στο λογικό με το παράλογο και στην ψευδαίσθηση με την πραγματικότητα.

Αλλά και ο Πλάτωνας θέτει δηλαδή το ζήτημα του τι είναι και πώς αποκτάται η γνώση.

Ο Πλάτωνας, δεν παύει να κάνει κριτική στους σοφιστές (με στόχο πάλι τον Πρωταγόρα) οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η γνώση είναι απλά το αίσθημα, αυτό που αντιλαμβάνεται καθένας και όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας.

Θα κλείσω με ένα ακόμη μικρό τυχαίο παράδειγμα που μου ήλθε στο μυαλό μόλις τώρα.

Στην Κόρινθο, την πόλη που ζω, έχουμε απέναντί μας το όρος Γεράνεια.

Αν μου ζητούσαν να το περιγράψω μέσες άκρες θα έλεγα τα ίδια με πολλούς άλλους συντοπίτες μου.

Από την άλλη πλευρά όμως των Γερανείων ζουν κάποιοι άνθρωποι που κι αυτοί βλέπουν το ίδιο όρος και θα το περιέγραφαν εντελώς διαφορετικά από εμάς.

Φυσικά και οι δύο πλευρές θα μιλούσαν για το ίδιο όρος, αλλά η αντίληψη και η σιγουριά που είχαν ήταν εντελώς διαφορετικές.

Συμπέρασμα λοιπόν έτσι πρόχειρα είναι πως η αντικειμενικότητά μας επηρεάζονται κυρίως από την οπτική μας γωνία, από την εποχή αλλά και κάποιους άλλους παράγοντες φυσικά.