Η Διεθνής Ημέρα των Εργαζομένων ή αλλιώς Εργατική Πρωτομαγιά, είναι μια γιορτή των εργατών και των εργατικών τάξεων και συμβαίνει κάθε χρόνο την 1η Μαΐου ή την πρώτη Δευτέρα του Μαΐου σε κάποιες χώρες. Η 1η Μαΐου επιλέχθηκε ως η Διεθνής Ημέρα των Εργατών από την Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας για να τιμήσει την υπόθεση Haymarket του 1886 στο Σικάγο, των Η.Π.Α. Ας πάμε να μάθουμε περισσότερα για την προέλευση της Εργατικής Πρωτομαγιάς και το πως ξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες.
Προέλευση
Η Ημέρα της Εργασίας, ένας ετήσιος εορτασμός των εργαζομένων και των επιτευγμάτων τους, ξεκίνησε σε ένα από τα πιο θλιβερά κεφάλαια της αμερικανικής εργασιακής ιστορίας. Στα τέλη του 1800, στο αποκορύφωμα της Βιομηχανικής Επανάστασης στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο μέσος Αμερικανός εργαζόταν 12 ώρες ημέρες και επτά ημέρες εβδομάδες για να βγάλει τα βασικά προς το ζην. Παρά τους περιορισμούς σε ορισμένες πολιτείες, παιδιά ηλικίας 5 ή 6 ετών μόχθησαν σε μύλους, εργοστάσια και ορυχεία σε όλη τη χώρα, κερδίζοντας ένα κλάσμα του μισθού των ενηλίκων ομολόγων τους. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, ιδιαίτερα οι πολύ φτωχοί και οι μετανάστες, αντιμετώπιζαν συχνά εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες εργασίας, με ανεπαρκή πρόσβαση σε καθαρό αέρα, εγκαταστάσεις υγιεινής και διαλείμματα. Καθώς η μεταποίηση αντικατέστησε ολοένα και περισσότερο τη γεωργία ως πηγή της αμερικανικής απασχόλησης, τα εργατικά συνδικάτα, που πρωτοεμφανίστηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα, έγιναν πιο εμφανή και φωνητικά. Άρχισαν να οργανώνουν απεργίες και συγκεντρώσεις για να διαμαρτυρηθούν για τις κακές συνθήκες και να υποχρεώσουν τους εργοδότες να επαναδιαπραγματευτούν τα ωράρια και τις πληρωμές.
Πολλά από αυτά τα γεγονότα έγιναν βίαια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συμπεριλαμβανομένης της περιβόητης εξέγερσης του Haymarket του 1886, στην οποία σκοτώθηκαν αρκετοί αστυνομικοί και εργάτες του Σικάγο. Εκείνο το έτος ξεκίνησε την 1η Μαΐου, η γενική απεργία με απαίτηση λιγότερες ώρες εργασίας στην πλατεία Haymarket. Στις 4 Μαΐου, ένα άγνωστο άτομο πέταξε μια βόμβα και η αστυνομία απάντησε πυροβολώντας τους απεργούς. Το συμβάν οδήγησε στο θάνατο επτά αστυνομικών και τουλάχιστον τεσσάρων πολιτών, ενώ πολλοί αστυνομικοί τραυματίστηκαν καθώς και πολίτες. Αργότερα, ηγέτες και υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος συνελήφθησαν αργότερα και τέσσερις εκτελέστηκαν με απαγχονισμό.
Στον απόηχο αυτής της μαζικής αναταραχής και σε μια προσπάθεια να επιδιορθώσει τους δεσμούς με τους Αμερικανούς εργάτες, το Κογκρέσο ψήφισε νόμο που καθιστούσε την Εργατική Ημέρα νόμιμη αργία στην Περιφέρεια της Κολούμπια και στις περιοχές. Στις 28 Ιουνίου 1894, ο Πρόεδρος Grover Cleveland το υπέγραψε ως νόμο. Πάνω από έναν αιώνα αργότερα, ο πραγματικός ιδρυτής της Εργατικής Πρωτομαγιάς δεν έχει ακόμη εντοπιστεί. Πολλοί πιστεύουν τον Peter J. McGuire, συνιδρυτή της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας, ενώ άλλοι έχουν προτείνει ότι ο Matthew Maguire, γραμματέας του Central Labour Union, πρότεινε πρώτος τις διακοπές.
Η Εργατική Πρωτομαγιά εξακολουθεί να γιορτάζεται σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες με παρελάσεις, πικνίκ, μπάρμπεκιου, εκθέσεις πυροτεχνημάτων και άλλες δημόσιες συγκεντρώσεις, ειδικά κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου της Εργατικής Πρωτομαγιάς.
Παγκόσμια εξάπλωση
Σήμερα, η πλειονότητα των χωρών σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν την ημέρα των εργαζομένων την 1η Μαΐου και αυτό οφείλεται στην πρώτη συνάντηση της Δεύτερης Διεθνούς που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι το 1889, μετά από πρόταση του Raymond Lavigne που ζητούσε διεθνείς διαδηλώσεις στην επέτειο του 1890 από τις διαδηλώσεις του Σικάγο. Η Δεύτερη Διεθνής (1889–1916) ήταν μια οργάνωση σοσιαλιστικών και εργατικών κομμάτων, που δημιουργήθηκε στις 14 Ιουλίου 1889 σε δύο ταυτόχρονες συνεδριάσεις του Παρισιού στις οποίες συμμετείχαν αντιπροσωπείες από είκοσι χώρες. Την 1η Μαΐου 1890, το κάλεσμα ενθάρρυνε διαδηλώσεις της Πρωτομαγιάς που πραγματοποιήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Διαδηλώσεις έγιναν επίσης στη Χιλή και στο Περού. Η Πρωτομαγιά αναγνωρίστηκε επίσημα ως ετήσιο γεγονός στο δεύτερο συνέδριο της Διεθνούς το 1891. Το Διεθνές Σοσιαλιστικό Συνέδριο, στο Άμστερνταμ 1904 ήταν το 6ο Συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς και έπαιξε καταλΔιεξήχθη από τις 14 έως τις 18 Αυγούστου 1904. Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο «Burcht van Berlage», στο Άμστερνταμ. Αυτό το συνέδριο κάλεσε «όλες τις οργανώσεις του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και τα συνδικάτα όλων των χωρών να διαδηλώσουν δυναμικά την Πρωτομαγιά για τη νόμιμη καθιέρωση του οκτάωρου, για τα ταξικά αιτήματα του προλεταριάτου και για την παγκόσμια ειρήνη».
Στην Κύπρο η Εργατική Πρωτομαγιά γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 1925 (2 του Μάη, Ημέρα Κυριακή) μετά από πρωτοβουλία του Εργατικού Κέντρου Λεμεσού. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργάτες σε μια πανηγυρική εκδήλωση στο κέντρο της πόλης έστειλαν στην αποικιακή κυβέρνηση μηνύματα για ελεύθερο συνδικαλισμό, οχτάωρη δουλειά, ιατρική περίθαλψη, αποζημίωση για όσους απολύονται αδικαιολόγητα και άλλα βασικά αιτήματα. Την ίδια χρονιά εκδήλωση για να τιμηθεί η εργατική Πρωτομαγιά έγινε και στη Λευκωσία από το νεοσύστατο Εργατικό της Κέντρο. Το οκτάωρο που κερδήθηκε στην απεργία του 1941, η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) το 1944, οι Κοινωνικές Ασφαλίσεις και οι συντάξεις είναι μόνο μερικές από τις κατακτήσεις (Πηγή:edon.org.cy).
Ενώ στην Ελλάδα, το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη και η Εργατική Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως Εθνική Εργατική Εορτή από τον Ιωάννη Μεταξά, στις 7 Απριλίου 1937.
Κάθε 1η του Μάη είναι καθιερωμένη αργία που μας υπενθυμίζει τα δικαιώματα μας ως εργαζόμενους πολίτες αλλά και ως ανθρώπους. Υπάρχουν περισσότερα στη ζωή από το να βγάζεις τα προς το ζην και είναι σοφότερο να δουλεύεις λιγότερο και να απολαμβάνεις τη ζωή περισσότερο!
