Ο Δάντης Αλιγκέρι γεννήθηκε το 1265 και υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους Ιταλούς ποιητές.Το έργο του «Θεία Κωμωδία», θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά έργα όλων των εποχών.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Δάντης γεννήθηκε στην Φλωρεντία και καταγόταν από μια αρχοντική οικογένεια της εποχής. Στην ηλικία των πέντε χρονών, έμεινε ορφανός και από τους δυο γονείς του. Στην ηλικία των εννέα, ο Δάντης γνώρισε την Βεατρίκη, υπήρξε ο πρώτος, ο πλατωνικός του έρωτας, ήταν κόρη ενός πλούσιου άρχοντα, έναν χρόνο μικρότερη από αυτόν. Δυστυχώς υπήρξε άσχημη κατάληξη στην σχέση τους, λόγω του ξαφνικού θανάτου της Βεατρίκης το 1290. Η Βεατρίκη, αργότερα θα είναι το κεντρικό πρόσωπο της «Θείας Κωμωδίας».
Το 1296, ο Δάντης, νυμφεύεται την Γκέμμα, κόρη ενός ισχυρού άρχοντα. Φημολογείται, ότι μαζί της απέκτησε τρία παιδιά. Τα νεανικά του χρόνια είχαν επηρεαστεί άμεσα από τις πολιτικές καταστάσεις της εποχής. Η Φλωρεντία, την εποχή εκείνη ήταν διχασμένη ανάμεσα σε δύο μεγάλα κόμματα, τους Γουέλφους και τους Γιβελίνους. Οι Γουέλφοι, βρίσκονταν περισσότερο με το μέρος του Πάπα, ενώ οι Γιβελίνοι, με του Αυτοκράτορα. Από το 1289, ο Δάντης, έλαβε μέρος στο εμφύλιο πόλεμο εναντίον των Γιβελίνων. Το 1292, το κόμμα των Γουέλφων, ήρθε στην εξουσία και εκδίωξε από τα δημόσια αξιώματα τους αντιπάλους τους.
Ωστόσο ξέσπασαν έντονες διαμάχες μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να διασπαστούν στους Μαύρους Γουέλφους, που υποστήριζαν, πως δεν έπρεπε να δοθούν πολλά προνόμια στον λαό και στους Άσπρους Γουέλφους, τους δημοκρατικούς. Ο Δάντης, πήρε το μέρος των Άσπρων μα επικράτησε η πλευρά των Μαύρων με αποτέλεσμα να καταδικαστεί σε εξορία.
Ο Δάντης περιπλανήθηκε εξόριστος από τη Φλωρεντία σε πολλές ιταλικές πόλεις. Θεωρείται πως πέρασε επίσης ένα διάστημα στην πόλη Λούκκα, όπου φιλοξενήθηκε από την κυρία Τζεντούκκα, η οποία φρόντισε για την πολυτελή και άνετη παραμονή του εκεί. Άλλες πηγές της εποχής αναφέρουν, ότι είχε επισκεφτεί το Παρίσι. Ακόμη και εξόριστος, ο Δάντης εξακολουθούσε να γράφει τα ποιήματά του και να κουβαλά τα χειρόγραφα του μάλιστα την εποχή εκείνη φημολογείται ότι είχε ξεκινήσει να εργάζεται πάνω στη «Θεία κωμωδία».
Για ένα διάστημα συμφιλιώθηκε με τους Γιβελίνους, εναποθέτοντας τις ελπίδες του στον ερχομό του Ερρίκου Ζ΄ της Γερμανίας, ο οποίος πολιορκούσε την Ιταλία. Ο Ερρίκος Ζ΄ επιτέθηκε και στη Φλωρεντία, όπου κατάφερε να νικήσει τους Μαύρους Γουέλφους. Ο θάνατός του, όμως, το 1313 στερεί από τον Δάντη τη δυνατότητα να επιστρέψει στη Φλωρεντία.
Το 1315 δόθηκε αμνηστία στους εξόριστους Γουέλφους, υπό τον όρο όμως πως θα παρουσιάζονταν δημόσια, ομολογώντας πως έσφαλαν. Ο Δάντης αρνήθηκε να δεχτεί κάτι τέτοιο και χαρακτηριστικά έγραψε: «Δεν είναι αυτός ο δρόμος για να γυρίσω στην πατρίδα, αν μπορέσετε να βρείτε άλλον τρόπο πιο σύμφωνο με την τιμή και τη δόξα του Δάντη, θα έρθω με βήματα γοργά».
Τα επόμενα χρόνια πέρασαν χωρίς ιδιαίτερες κακουχίες, όπου ο Δάντης ήταν φιλοξενούμενος στη Αυλή του άρχοντα της πόλης Ραβέννας, του Guido II da Polenta. Εκεί τον επισκέπτονταν οι γιοι του και οι φίλοι του, ενώ ο ίδιος, αφοσιώθηκε σε επιστημονικές μελέτες. Στην πόλη της Ραβέννας ολοκλήρωσε και τη Θεία Κωμωδία.
Ο Δάντης πέθανε στη Ραβέννα στις 14 Σεπτεμβρίου 1321, σε ηλικία περίπου 56 ετών, από ελονοσία που προσβλήθηκε ενώ επέστρεφε από διπλωματική αποστολή στη Δημοκρατία της Βενετίας.Τον έθαψαν με τιμές στην Ραβέννα, όπου βρίσκεται έως σήμερα ο τάφος του, στην εκκλησία του San Pier Maggiore.
Η εκπαίδευση που δέχτηκε ο Δάντης, είναι άγνωστη μέχρι και σήμερα. Υπάρχουν πολλές εικασίες, η πιο γνωστή είναι ότι είχε έρθει σε επαφή με τη σχολή ποίησης της Σικελίας. Αποδεδειγμένος είναι ο θαυμασμός του Δάντη για τον Βιργίλιο. Στη Θεία Κωμωδία, που αποτελεί εκτός των άλλων και σημαντική βιογραφική πηγή, ο Δάντης γράφει για τον Βιργίλιο:
«Εσύ, είσαι κι ο ποιητής κι ο δάσκαλός μου, εσύ είσαι και ο μόνος οδηγός που επήρα στην όμορφη γραφή που ετίμησέ με».
Υποθέτουμε γενικά πως ο Δάντης αποτελούσε ένα διανοούμενο της εποχής του και πως τον χαρακτήριζε ένα ισχυρό πάθος για τις επιστήμες και τη λογοτεχνία.
Όσον αφορά το έργο του «Θεία Κωμωδία» πρόκειται για ποιητικό αφηγηματικό ποίημα, το οποίο ο Δάντης, ονόμασε αρχικά Κωμωδία, όμως αργότερα το μετονόμασε σε Θεία Κωμωδία, όταν το αποκάλεσε με αυτό τον τρόπο ο Ιταλός συγγραφέας Βοκκάκιος (1313-1375). Το κεντρικό θέμα του έργου, είναι το φανταστικό ταξίδι του συγγραφέα στο κάτω κόσμο, με οδηγό τον επικό ποιητή Βιργίλιο και τη Βεατρίκη. Η ιδέα ενός ταξιδιού στον Άδη και στον Παράδεισο είχε ασφαλώς προηγηθεί στην αρχαιότητα, τόσο στον Όμηρο με τον Οδυσσέα, όσο και στον Βιργίλιο με τον Αινεία. Το έργο χωρίζεται σε τρία μέρη: Κόλαση, Καθαρτήριο και Παράδεισος το καθένα αποτελούμενο από 33 ωδές ή τραγούδια.
Στην Κόλαση, η οποία περιγράφεται να έχει κωνοειδή μορφή, ο Δάντης καυτηριάζει όλους τους εγκληματίες και τους πολιτικούς του αντιπάλους εμφανίζοντας τους να βασανίζονται με φρικτό τρόπο. Στο Καθαρτήριο, περιγράφει πώς γίνεται η κάθαρση της ανθρώπινης ψυχής από τις αμαρτίες της πριν αυτή εισέλθει στον Παράδεισο, όπου γίνονται δεκτοί όλοι οι ενάρετοι άνθρωποι. Τέλος, στον Παράδεισο, ο Δάντης περιγράφει τη συνάντηση του με τους Αγίους και τους μεγάλους διανοητές.
Διαβάζοντας τη Θεία Κωμωδία καταλαβαίνουμε τον πόνο ένιωθε ο Δάντης για την ανεκπλήρωτη αγάπη που είχε για την Βεατρίκη. Ο Δάντης και το έργο του Θεία Κωμωδία, υπήρξαν πηγή έμπνευσης για τις εικαστικές τέχνες και αντικείμενο εκτεταμένης κριτικής ανάλυσης και ερμηνειών ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς. Άλλα γνωστά έργα του Δάντη Αλιγκέρι είναι τα ακόλουθα: Νέα Ζωή (1292), Μοναρχία (1313) και Συμπόσιο (1304). Ο Δάντης θεωρείται εθνικός ποιητής της Ιταλίας και κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου γιορτάζεται στην Ιταλία, η ζωή και το έργο του Δάντη. Αυτή η μέρα είναι γνωστή ως Dantedi ή αλλιώς Dante Day.
Αξίζει να σημειωθεί πως το σπίτι του ποιητή στη Φλορεντία έχει μετατραπεί σε μουσείο, το Museo Casa di Dante όπου ο επισκέπτης μπορεί να ταξιδέψει σε όλο το ταξίδι του Δάντη στην Κόλαση, το Καθαρτήριο και τον Παράδεισο, συνοδευόμενος από τη φωνή του γνωστού ηθοποιού Francesco Pannofino που διαβάζει τους στίχους της Θείας Κωμωδίας.
Πάτησε εδώ για εικονική περιήγηση στους χώρους του μουσείου.
