«Μπαρόκ» ονομάζεται μια συγκεκριμένη μορφή τέχνης , με έντονα δραματικά και συγκινησιακά στοιχεία, που εμφανίστηκε στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα, από το 1600 έως το 1750, μετά την περίοδο της Αναγέννησης. Στην αρχική του έννοια ο όρος «μπαρόκ» ισοδυναμεί με ύβρι και μάλλον προήλθε από την πορτογαλική λέξη «barocco» που σημαίνει «μαργαριτάρι που παράπεσε», με την έννοια του παραστρατισμένου. Άλλοτε προσδιορίζει τη χρονική περίοδο κατά την οποία άνθησε η τεχνοτροπία αυτή και άλλοτε την ίδια τη μορφή τέχνης.
Οι καλλιτέχνες μπαρόκ κατέφευγαν σε πολλούς τρόπους για να δημιουργήσουν δραματικές εντυπώσεις και χρησιμοποιούσαν έντονους φωτισμούς για να δημιουργήσουν ακραίες αντιθέσεις ανάμεσα στο φως και τη σκιά. Συχνά η σκηνές απεικονίζονται από πολύ κοντά και είναι σαν να εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια του θεατή. Επίσης άλλη τεχνοτροπία που είναι συχνή στους καλλιτέχνες του μπαρόκ είναι οι σκηνές δομημένες σε διαγώνιες γραμμές, που προβάλλουν μεγαλύτερη έμφαση στις κινήσεις, όπως για παράδειγμα στον πίνακα του Ιταλού ζωγράφου Λούκα Τζιορντάνο, εμπνευσμένο από αρχαιοελληνικό μύθο, «Ο Περσέας μεταμορφώνει τον Φινέα και τους άντρες του σε πέτρα» (1680). Δες το έργο πιο κάτω:
Επίσης οι καλλιτέχνες του μπαρόκ έχουν επινοήσει τρόπους για να προσδίδουν δραματικότητα και τα πορτρέτα, όπως στην ταυτοπροσωπία του ο Ισπανός ζωγράφος Μπαρτολομέ Μουρίγιο έχει ζωγραφίσει τον εαυτό του σε μέσα σε μια ωοειδή σκαλισμένη κορνίζα μεταξύ του 1670 με 1673. Δεν έχει ξεκαθαριστεί αν η κορνίζα είναι καθρέφτης ή ζωγραφιά μέσα σε ζωγραφιά, με το χέρι του να βγαίνει έξω από την κορνίζα. Το τέχνασμα που χρησιμοποίησε λέγεται «οφθαλμαπάτη». Δες το έργο πιο κάτω:
Γενικά οι καλλιτέχνες του μπαρόκ αγαπούσαν τις ακραιές καταστάσεις όπως μάχες, ιστορικά γεγονότα και ιστορίες με υπερφυσικό περιεχόμενο που ταίριαζαν στους δραματικούς πίνακες. Ένα πάραδειγμα είναι η ελαιογραφία «Το δείπνο του Βαλτασάρ» (γύρω 1635) του Ολλανδού ζωγράφου Ρέμπραντ βαν Ράιν (Rembrandt) που αναπαριστά το δείπνο που παρέθεσε ο πρίγκηπας της Βαβυλώνας Βαλτάσαρ. Δες το έργο πιο κάτω:
O 17ος αιώνας σφραγίστηκε από πολλές θρησκευτικές διαμάχες, διενέξεις και πολέμους, όπου αποτέλεσαν στην διαίρεσή της Χριστιανικής Εκκλησίας. Η βόρεια Ευρώπη προσχώρησε στον Προτεσταντισμό και η νότια παρέμεινε Καθολική. Οι ηγέτες της Καθολικής Εκκλησίας παρότρυναν τον κόσμο να χρησιμοποιεί τις θρησκευτικές εικόνες σαν βοήθημα στην προσευχή και κατά συνέπεια υπάρχουν πολλή πίνακες μπαρόκ με θρησκευτική θεματολογία, όπως αγιογραφίες, στιγμές από τη ζωή των Αγίων, οράματα κτλ. Οι πίνακες έπρεπε να εμπνέουν αφοσίωση στην πίστη και έτσι οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούσαν τις τεχνικές του μπαρόκ στους θρησκευτικούς πίνακες τους όπως τον θεατρικό φωτισμό και δυναμικές συνθέσεις για να αποδώσουν έντονες πνευματικές εμπειρίες. Δες πιο κάτω γνωστούς θρησκευτικούς πίνακες με μπαρόκ στοιχεία:
Την περίοδο του Μπαρόκ δημιουργήθηκαν πολλές προσωπογραφίες βασιλικών μελών κάθως εργοδοτούσαν ζωγράφους στην Αυλή τους. Ο Άντονι Βαν Ντάικ ήταν ζωγράφος του Βασιλιά Καρόλου Ι και ένα από τα έργα του είναι το ακόλουθο:
Άλλη αγαπητή θεματολογία για τους καλλιτέχνες του μπαρόκ ήταν τα τοπία της υπαίθρου και της πόλης, όπως οι παρακάτω πίνακες:
Επίσης οι σκηνές από την καθημερινότητα αποτελούσε πηγή έμπνευσης τον 17ο αιώνα κυρίως στην Ολλανδία, όπως η παρακάτω ελαιογραφία του ζωγράφου Κασπάρ Νέστερ:
Το τέλος του μπαρόκ στυλ ήρθε τον 18ο αιώνα όταν το διαδέχθηκε ένα κομψό, διακοσμητικό είδος ζωγραφικής γνωστό ως «Ροκοκό» από την γαλλική λέξη rocaille που σημαίνει όστρακο. Οι πιο αναγνωρίσιμοι ζωγράφοι της Μπαρόκ εποχής είναι o Caravaggio (1571-1610), Peter Paul Rubens (1577-1640) και ο Rembrandt (1606-1669).