Με αφορμή τη γιορτή του Halloween (Χαλογουίν) που γιορτάζεται κάθε 31η Οκτωβρίου, κυρίως στην Αμερική και Βρετανία και τα τελευταία χρόνια έχει εξαπλωθεί και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, είπα να χωρέσω σε ένα άρθρο κάποιους από τους πιο τρομακτικούς και διάσημους πίνακες που έχουν δημιουργηθεί ποτέ. Ως γνωστό έθιμο του Χαλογουίν αποτελεί η τρομακτική μεταμφίεση και η τρομακτική διακόσμηση. Άνετα θα μπορούσαν να στολίσουν το σαλόνι σου οι παρακάτω πίνακες κατά τη διάρκεια του Χαλογουίν:
1.The Face of War (1940) by Salvador Dali
Ο Σαλβαδορ Νταλί εμπνεύστηκε αυτό το πίνακα στα τέλη του 1940, και απεικονίζει το φρικτό πρόσωπο του πολέμου, και περισσότερο είναι μια ανάμνηση του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου (1936-1939) παρά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου με την νίκη των εθνικιστών στρατηγός Francisco Franco (Φρανσίσκο Φράνκο) υπέβαλε διδακτορία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Νταλί ζούσε στη Γαλλία. Εκτός από τις νεκροκεφαλές, ο τρόμος αυτού του πίνακα ενισχύεται από τις καφέ αποχρώσεις που κυριαρχούν στην ατμόσφαιρά του. Ο Νταλί τόνισε ότι ήταν το μόνο έργο όπου μπορούσε κανείς να δει το πραγματικό αποτύπωμα του χεριού του στον καμβά (κάτω δεξιά). Ενημερωτικά, η Ισπανία άρχισε να απολαμβάνει τον αέρα της δημοκρατίας ξανά, μετά το θάνατο του δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο το 1975.
2.The Head of Medusa (1617-18) by Peter Paul Rubens
Βάση της Ελληνικής Μυθολογίας, με μεγάλη πονηριά ο Περσέας σκότωσε τη Μέδουσα, ένα τέρας του οποίου τα μαλλιά αποτελούνταν από φίδια και του οποίου το βλέμμα μπορούσε κυριολεκτικά να πετρώσει ανθρώπους και ζώα (Οβίδιος, Μεταμορφώσεις). Το αίμα που φαίνεται να στάζει από το κομμένο κεφάλι της Μέδουσας, ο καλλιτέχνης το μετάτρεψε επίσης σε φίδια. Την εποχή του Ρούμπενς, ο πίνακας κατανοήθηκε πολιτικά ή αλληγορικά ως σύμβολο της νίκης της Στωικής Λογικής επί των εχθρών της αρετής. Σύμφωνα με τη Στωική φιλοσοφία, η ανθρώπινη φύση είναι κομμάτι της παγκόσμιας φύσης και πρέπει να ζει σε αρμονία με το σύμπαν. Τα νερόφιδα που απεικονίζονται στον πίνακα, την τότε εποχή συμβόλιζαν την αχαριστία, ενώ η Μέδουσα ήταν σύμβολο του απόλυτου κακού.
3.The Nightmare (1781) by Henry Fuseli
Ο ‘‘Εφιάλτης’’ είναι μια ελαιογραφία από τον Ελβετό καλλιτέχνη Henry Fuseli και αποτελεί το πιο διάσημο του έργο. Οι ακριβείς προθέσεις του καλλιτέχνη όμως παραμένουν ασαφείς. Η πιο πιθανή από τις πολλές θεωρίες σχετικά με την πηγή έμπνευσης του Fuseli είναι ίσως ότι αυτή η εικόνα ξεκίνησε ως οπτικό λογοπαίγνιο. Το πλάσμα που είναι πάνω στη γυναίκα είναι ένα incubus ή mara, ένας δαίμονας που θεωρείτο τη τότε εποχή πως προκαλούσε εφιάλτες, ενώ το άλογο που κοιτάζει πίσω από τις κουρτίνες. συνδέεται με νυχτερινές επισκέψεις από μάγισσες. Ο καλλιτέχνης σπούδασε θεολογία στη Ζυρίχη πριν σπουδάσει τέχνη στην Ιταλία, και υποθέτω πως ίσως γι’ αυτό εμπνεύστηκε αυτό τον πίνακα, λόγο των θρησκευτικών του πεποιθήσεων.
4.Saturn Devouring His Son (1820-1823) by Francisco Goya
Ο πίνακας «Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιό του» είναι από τους λεγόμενους «Μαύρους Πίνακες» που ζωγράφισε ο Francisco Goya στους τοίχους του σπιτιού του έξω από τη Μαδρίτη, που είναι γνωστό ως «la Quinta del Sordo» (Βίλα των Κωφών). Ο Goya ζωγράφισε στους τοίχους χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά, όπως λαδομπογιά. Οι «Μαύροι Πίνακες» είχαν υποστεί σημαντικές ζημιές και απώλειες στην αρχική τους θέση και όταν αφαιρέθηκαν από τους τοίχους και μεταφέρθηκαν σε καμβά από τον βαρόνο Émile d’Erlanger λίγο μετά την απόκτηση του σπιτιού το 1873. Ο συγκεκριμένος πίνακας απεικονίζεται τον τιτάνα Κρόνο από την Ελληνική μυθολογία να καταβροχθίζει ένα από τα παιδιά του. Ο Κρόνος ήταν παντρεμένος με την αδελφή του Ρέα και με φιλόδοξες βλέψεις κατάφερε να κλέψει το θρόνο του πατέρα του Ουρανού. Τρεμάμενος για τη θέση του, καταβρόχθιζε τα παιδιά του πριν προλάβουν να αναπτυχθούν.
5.The Scream (1893) by Edvard Munch
Η εξπρεσιονιστική ‘‘Κραυγή’’ είναι μια σύνθεση που δημιουργήθηκε από τον Νορβηγό καλλιτέχνη Edvard Munch (Έντβαρτ Μούνκ). Το νορβηγικό όνομα του έργου είναι Skrik (Κραυγή) και ο γερμανικός τίτλος με τον οποίο εκτέθηκε για πρώτη φορά Der Schrei der Natur (Η κραυγή της φύσης). Το αγωνιώδες πρόσωπο στον πίνακα έχει γίνει μια από τις πιο εμβληματικές εικόνες της τέχνης, και συμβολίζει το άγχος της ανθρώπινης κατάστασης. Το 1978 ο Αμερικανός Ιστορικός Τέχνης Robert Rosenblum υποστήριξε ότι το παράξενο πλάσμα στο προσκήνιο του πίνακα ίσως το εμπνεύστηκε από μια περουβιανή μούμια, που ο Μουνκ μπορεί να είχε δει στην Παγκόσμια Έκθεση του 1889 στο Παρίσι.
Η έμπνευση πίσω από τη σκηνή του πίνακα έχει περιγραφεί αυστηρά από τον ίδιο τον καλλιτέχνη σε ένα ημερολόγιο της 22ας Ιανουαρίου 1892: «Ένα βράδυ περπατούσα σε ένα μονοπάτι, η πόλη ήταν από τη μία πλευρά και το φιόρδ από κάτω. Ένιωσα κουρασμένος και άρρωστος. Σταμάτησα και κοίταξα πάνω από το φιόρδ – ο ήλιος έδυε και τα σύννεφα έγιναν κόκκινα σαν αίμα. Ένιωσα μια κραυγή που διαπερνούσε τη φύση. Μου φάνηκε ότι άκουσα την κραυγή. Ζωγράφισα αυτή την εικόνα, ζωγράφισα τα σύννεφα σαν πραγματικό αίμα. Το χρώμα στρίγγλισε. Αυτό έγινε η Κραυγή».
