Η άσκηση βίας, ιδιαίτερα από τους άνδρες προς τις γυναίκες, υπάρχει σε όλες τις χώρες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και δε στρέφεται μόνο ενάντια στη γυναίκα αλλά και ενάντια στην οικογένεια. Βία ορίζεται ως η χρησιμοποίηση σωματικής, υλικής και πνευματικής δύναμης, που αποβλέπει στην επιβολή της θέλησης ενός ατόμου σε ένα άλλο μ’ εξαναγκασμό. Ο άντρας λόγω της σωματικής του διάπλασης και δύναμης είναι πιο πιθανόν να κακοποιήσει τη γυναικά. Οι μορφές βίας είναι ποίκιλες, όπως η σωματική, η σεξουαλική και η συναισθηματική κακοποίηση, ασκούνται πάνω στα παιδιά, στις γυναίκες και ακόμη στους ηλικιωμένους. Υπάρχουν οικογένειες στις οποίες ασκούνται όλες οι μορφές βίας, σε άλλες μόνο μία μορφή και σε κάποιες άλλες συναντάμε τη βία να γίνεται αποδεκτή ως “κανόνας”. Σύμφωνα με επιστημονικές παρατηρήσεις παιδιά που ανατράφηκαν μέσα σε τέτοιο περιβάλλον εμφανίζουν την ίδια βίαιη συμπεριφορά, έντονα ψυχολογικά προβλήματα ή προβαίνουν σε απεγνωσμένες πράξεις. Τα παιδία θα είναι τα επόμενα μέλη της κοινωνίας που ζούμε και είναι ηθικό μας καθήκον να αντιλαμβανόμαστε όταν υπάρχει βία και όσο μπορούμε να βοηθούμε.
Ο δράστης ακλουθεί ένα μοτίβο συμπεριφορών, έναν «κύκλο βίας» που αποτελείται από 3 στάδια:
Το 1Ο στάδιο είναι το στάδιο της έντασης, όπου ο δράστης εμφανίζεται εκνευρισμένος, προκαλεί το θύμα του, τον/την βρίζει, τον/την κατηγορεί και τον/την περιμένει να αντιδράσει. Αν το θύμα αντιδράσει , ο δράστης το χτυπά και τότε ηρεμεί. Πολλές φορές η σύζυγος φοβούμενη την αντίδραση του μαζεύεται στον εαυτό της και συμπεριφέρεται σαν να είναι υπεύθυνη για τον θυμό του. Η στάση της αυτή απλώς επιμηκύνει την περίοδο έντασης, διότι τελικά ο άντρας βρίσκει κάποια πρόφαση για να την κτυπήσει ώστε να ξεθυμάνει.
Το 2Ο στάδιο είναι το στάδιο της κακοποίησης κατά την διάρκεια του οποίου ο δράστης είναι εκτός ελέγχου. Κτυπά το θύμα με μένος και το τραυματίζει σοβαρά. Κάποτε η γυναίκα θύμα μένει απαθής και απλά αμύνεται. Ο άντρας αν και αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα της εγκληματικής του πράξης δεν θέλει να το παραδεχτεί.
Το 3Ο στάδιο είναι το στάδιο της συμφιλίωσης. Στο στάδιο αυτό ο σύντροφος προσπαθεί να δικαιολογήσει τη συμπεριφορά του. Άλλοτε νιώθει τύψεις και περιβάλλει το θύμα με αγάπη, παρακαλεί και ζητά συγγνώμη , της προσφέρει δώρα και υπόσχεται να μην το επαναλάβει. Το στάδιο της συμφιλίωσης μπορεί να ξεκινήσει μετά από μερικές ώρες ή μετά από λίγες μέρες. Κατά τη διάρκεια του σταδίου συμφιλίωσης δημιουργείται μεταξύ του ζευγαριού ένας δυνατός δεσμός που τους απομακρύνει από τη πραγματικότητα και όποιος προσπαθεί να τους βοηθήσει τον θεωρούν εχθρό. Το στάδιο αυτό δεν διαρκεί για πάντα καθώς ο κύκλος της βίας επαναλαμβάνεται.
Με την πάροδο του χρόνου το στάδιο έντασης μικραίνει, το στάδιο της κακοποίησης διαρκεί περισσότερο και το στάδιο συμφιλίωσης σχεδόν άφαντο. Με απλά λόγια, ο κύκλος βίας επαναλαμβάνεται συνεχώς μέχρι που ο δράστης σταματά να απολογείται για τις πράξεις του και απλώς ασκεί βία χωρίς αιτία και αφορμή.
Ο κύκλος βίας δύσκολα κλείνει και αφήνει πληγές στη ψυχή των εμπλεκομένων μα όπως όλα τα κακά περνάνε και τα θύματα με τη σωστή καθοδήγηση βγαίνουν πιο δυνατά από ποτέ!
Υπάρχουν οι ακόλουθες υπηρεσίες στήριξης θυμάτων βίας στην οικογένεια:
- ΥΕΠΚΑ (Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων) το οποίο προσφέρει υπηρεσίες ευημερίας για τα θύματα βίας όπως ασφαλής στέγαση, χρηματική και συναισθηματική στήριξη
- ΣΠΑΒΟ (Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση Βίας στην Οικογένεια) το οποίο προσφέρει υπηρεσία live chat και συμβουλευτικό πρόγραμμα για τις κακοποιημένες γυναίκες.
- Αστυνομία Κύπρου με αριθμό έκτακτης ανάγκης 112.