Ο Τζέιμς Τζόυς (James Augustine Aloysius Joyce), ο Ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής θεωρείται ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες του 20ού αιώνα. Η λεπτή αλλά ειλικρινή απεικόνιση του Τζέιμς Τζόις για την ανθρώπινη φύση, σε συνδυασμό με τη γνώση της γλώσσας και τη λαμπρή ανάπτυξη νέων λογοτεχνικών μορφών, τον έκαναν μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του λογοτεχνικού μοντερνισμού.

Γεννήθηκε στο Δουβλίνο στις 2 Φεμβρουαρίου του 1882 και ήταν ο μεγαλύτερος από τα συνολικά δέκα αδέλφια του. Ο πατέρας του ήταν αντικληρικός και φιλελεύθερος ενώ η μητέρα του ήταν φανατικά καθολική. Το 1898, ο Τζόυς γράφτηκε σε κολέγιο του Δουβλίνου, το University College Dublin όπου σπούδασε κυρίως αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά ενώ παράλληλα δραστηριοποιήθηκε στους θεατρικούς και λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης. Το 1900 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά κείμενο του, στην εφημερίδα Fortni και ακολούθησαν αρκετές δημοσιεύσεις κριτικών του. Μετά την αποφοίτησή του από το κολέγιο, αποφάσισε να παρακολουθήσει μαθήματα στην Ιατρική σχολή του Δουβλίνου, ωστόσο ταξίδεψε στο Παρίσι όπου σύντομα εγκατέλειψε την ενασχόληση του με τις ιατρικές σπουδές. Το διάστημα από το 1902 μέχρι το 1903, δημοσιεύτηκαν συνολικά 23 κριτικές βιβλίων από τον Τζόυς, σε εφημερίδα του Δουβλίνου.

Το 1904 γνώρισε τη σύζυγο του, Νόρα Μπάρνακλ, όπου μαζί αρχικά εγκαταστάθηκαν στην Τεργέστη της Ιταλίας και εκεί ο Τζόυς εργάστηκε ως δάσκαλος στη σχολή Berlitz. Απέκτησαν μαζί δύο παιδιά. Έζησαν στην Τεργέστη 15 χρόνια με διακοπή ενός χρόνου όπου έζησαν στη Ρώμη. Ο Τζόυς επισκεπτόταν περιοδικά το Δουβλίνο όπου και υπόγραψε συμβόλαιο για την έκδοση της συλλογής διηγημάτων «Δουβλινέζοι» (1914). Το μυθιστόρημα του «Πορτρέτο του Καλλιτέχνη», πρωτοεκδόθηκε το 1916 στη Νέα Υορκη. Ο Τζόις είχε απορρίψει τον καθολικισμό, μετά από προτροπή της μητέρα του να τον ασπαστεί. Ο χαρακτήρας του Stephen Dedalus από το μυθιστόρημα «Το Πορτρέτο του Καλλιτέχνη», ενός άντρα που αρνείται την επιθυμία της μητέρας του, και αισθάνεται τύψεις μετά το θάνατο της, απεικονίζει τα δικά του βιώματα. Το αξιοσημείωτο στοιχείο του μυθιστορήματος αυτού είναι η οικειότητα της επαφής του αναγνώστη με την κεντρική φιγούρα και περιέχει μερικά εκπληκτικά ζωντανά κομμάτια.

Το μυθιστόρημα του, «Οδυσσέας» που εκδόθηκε το 1922, έγινε αποδεκτό ως αριστούργημα. Ο Τζόυς χρησιμοποίησε σε αυτό το έργο σχεδόν όλες τις τεχνικές της μυθιστορηματικής πρακτικής, με πλήθος αναφορών στη δυτική λογοτεχνία, φιλοσοφία, μυθολογία και τη γλώσσα της μεσαιωνικής Ιρλανδίας και της αρχαίας Ελλάδας καθώς και την «Οδύσσεια» του Ομήρου. Το έργο αποτελείται από συνολικά 18 κεφάλαια, μέσα στα οποία ο Τζόυς περιγράφει μία ημέρα από την ζωή του κεντρικού ήρωα. Αποτελεί ένα ιδιόρρυθμο οδοιπορικό στο Δουβλίνο, το οποίο λαμβάνει χώρα σε διάστημα μίας ημέρας.

Τα 15 διηγήματα του Τζέιμς Τζόυς που συλλέχθηκαν στο Δουβλίνο επικεντρώθηκαν κυρίως στη λαθραία ζωή του Δουβλίνου, αλλά συγκεκριμένα το «The Dead» είναι μία από τις πιο σπουδαίες διηγήσεις του κόσμου.

Η κριτική γνώμη παραμένει διχασμένη για το τελευταίο έργο του Τζόυς, «Η Αγρυπνία του Φίννεγκαν» (1939), ένα παγκόσμιο όνειρο για μια ιρλανδική οικογένεια, που συντίθεται σε πολύγλωσσο στυλ σε πολλά επίπεδα και στοχεύει σε πολλές έννοιες, αλλά αν και φαινομενικά ακατανόητο κατά την πρώτη ανάγνωση, το βιβλίο είναι γεμάτο ποίηση και εξυπνάδα και περιέχει εξαιρετικά αποσπάσματα.    

Μετά την πτώση της Γαλλίας από το Β’ Παγκόσμιο, το 1940 ο συγγραφέας μετακόμισε με την οικογένεια του στη Ζυρίχη όπου και πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου το 1882.  

Πρώτη Έκδοση/Οδυσσέας (1922)